Cua đồng là loài thủy sản quen thuộc với người nông dân Việt Nam. Trước đây, chúng chủ yếu sống hoang dã trên các bãi sông, bờ ruộng, nhưng hiện nay nhiều nông dân đã bắt đầu thực hiện mô hình nuôi cua đồng đem lại hiệu quả kinh tế cao. Vì bản tính hoang dã nên chúng rất ít khi bị bệnh. Chỉ cần nhớ một số biện pháp kỹ thuật để thu được sản lượng cao. Nuôi cua là một nghề mới, hấp dẫn người dân và có nhiều tiềm năng. Cua sống ngoài tự nhiên ít bệnh tật, tuy nhiên khi mật độ nuôi cao hơn cua ngoài tự nhiên, người dân vẫn cần một số biện pháp kỹ thuật để đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Cùng chúng mình tìm hiểu nào
Chuẩn bị ao, ruộng nuôi
Nguồn nước phải chủ động, không ô nhiễm. Có cống cấp và cống thoát nước riêng biệt. Đáy ao tốt nhất là đất thịt, có lớp bùn dày 20cm là vừa. Ao nuôi có diện tích từ 300-1.000m2, độ sâu 0,8-1,2m. Xung quanh bờ phải rào bằng đăng tre, tấm nhựa hoặc lưới cước đặt nghiêng về phía ao; không cho cua thoát ra được.
Đối với ruộng nuôi: Diện tích ruộng nuôi từ 1/3 đến 2/3 ha là vừa, ruộng phải bằng phẳng. Chất đất tốt nhất là đất thịt. Xung quanh bờ ruộng phải có rào chắn ngăn; không cho cua bò đi khỏi ruộng nuôi. Rào chắn có thể làm bằng Fibro – ximăng hay bạt cao su, rào chắn cao ít nhất là 40cm so với mặt bờ, rào nên cho nghiêng về phía ruộng nuôi không cho cua trốn đi.
Có hai cách đào mương nuôi: Đào mương nuôi cua ở góc ruộng, diện tích mương nuôi bằng 5% diện tích ruộng, mương nuôi rộng 4-6m, sâu 1 – 1,5m. Đào mương bao quanh và mương giữa. Tổng diện tích các mương; bằng 15-20 % diện tích ruộng. Các cống thoát nước đều phải được chắn bằng đăng tre; hoặc lưới cước phù hợp, đầm chắc nơi đặt cống để hạn chế cua đào hang.
Cải tạo ao, ruộng nuôi
Trước khi nuôi 1-2 tuần, tiến hành tát cạn nước để diệt hết địch hại của cua; và tiêu diệt mầm bệnh, bằng cách bón vôi 7-10 kg/100 m2, phơi nắng 3-5 ngày sau đó cấp nước vào ao, đối với ruộng thì cấp nước vào; nhưng không cho nước tràn lên ruộng, chỉ khi nào đến thời kỳ lúa sắp làm đòng mới cấp nước lên ruộng; cho cua lên ruộng tìm thức ăn. Tiến hành gây màu nước cho ao bằng phân chuồng hoặc phân hóa học; để tạo nguồn động vật phù du phát triển làm thức ăn cho cua giống mới thả.
Chọn và thả giống
Thời vụ thích hợp để tiến hành thả giống là từ khoảng tháng 2; đến tháng 4 hàng năm. Khi chọn giống cua đồng, lựa chọn những con khỏe mạnh, không bị bệnh tật và đầy đủ các bộ phận trên cơ thể, nhất là càng và chân. Lựa chọn những con cua có màu tươi sáng, không bám rong rêu. Nên chọn cua đực để đẩy nhanh tốc độ nuôi trồng; đem lại năng suất cao. Mỗi 1m2 ao nuôi, thả 10 – 15 con cua giống. Nếu nuôi ở ruộng thì mỗi mét vuông chỉ thả 5 – 7 con; để việc nuôi cua đồng đạt hiệu quả nhất. Thả cua từ mé ao để chúng tự bò chứ không nên đổ ào xuống lòng ao; dễ làm tổn thương cua và chúng dễ bị sốc khi vào môi trường mới.
Chăm sóc
Thức ăn cho cua rất đa dạng thiên về động vật bao gồm cá tạp, ốc, hến, khoai lang, khoai mì…thức ăn nên bằm nhỏ vừa cỡ miệng cua. Khẩu phần ăn từ 5-8 % trọng lượng cua/ngày và được chia làm 2 lần trong ngày, sáng sớm ăn 20 – 40% và chiều ăn 60 – 80 % trọng lượng thân. Thức ăn phải còn tươi không bị ôi thiu, nấm mốc.
Cần cho cua ăn thức ăn vừa đủ để đảm bảo chất lượng nước vừa giúp cua tiêu hóa tốt thức ăn và hạn chế hao phí thức ăn, hạ giá thành nuôi. Trong ao ruộng nuôi cần bố trí một số sàng ăn để đánh giá tình trạng bắt mồi của cua và đồng thời căn cứ vào điều kiện thời tiết mà điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.
Thường xuyên thay nước cho ao, ruộng nuôi khoảng 1 tuần/lần để kích thích cua lột xác và bắt mồi mạnh, mỗi lần thay nước từ 1/4-1/3 lượng nước trong ao, mương. Định kỳ bón vôi cho ao ruộng nuôi 15 ngày/lần với liều lượng 2-3 kg/100m2 hòa vào nước, lấy nước trong tạt đều khắp ao.
Thu hoạch cua
Khi cua đạt kích thước thương phẩm được giá cao có thể tiến hành thu hoạch. Thu tỉa bằng cách đặt lờ, lợp… tát cạn, bắt bằng tay nếu thu toàn bộ. Cua nhỏ không đủ cỡ thương phẩm được để lại nuôi tiếp cho vụ sau. Đến tháng 10, có thể tiến hành thu hoạch cua.
Tuy nhiên, nếu cua chưa đạt kích thước như mong muốn, có thể tiếp tục thúc 1 thời gian nữa. Có thể thu tỉa bằng cách đặt lờ, lợp hay tát cạn và bắt thủ công bằng tay nếu thu hoạch toàn bộ. Trên đây là toàn bộ những kỹ thuật nuôi cua đồng mà một người mới bước vào nghề cần nắm vững. Để có những ruộng cua như ý, nên học hỏi thêm 1 số kỹ thuật chuyên sâu hơn nữa. Chúc bà con sớm thành công với mô hình canh tác này!
