Gà lùn là một trong những giống gà thuần chủng có nguồn gốc từ Việt Nam. Khác với các loại gà khác, gà này thuộc giống gà 9 cựa của các triều đại Sơn Tinh và Thủy Tinh. Loại gà này phân bố nhiều ở các tỉnh phía Bắc. Đúng như tên gọi của giống chó này, ngoại hình của nó rất “cao sang” như chính cái tên của nó. Dáng đi loạng choạng của chúng khiến nhiều người liên tưởng đến những chú vịt đang bơi trong hồ. Do công tác bảo quản giống chưa được quan tâm đúng mức. Sự lai tạo giữa các cá nhân hiện nay là tự phát và theo kinh nghiệm. Việc chăn nuôi không theo hướng dẫn khoa học công nghệ…
Vì vậy, giống gà chè thuần chủng trước đây qua thời gian bị lai tạp với nhiều giống gà khác nhau. Số lượng gà chè thuần chủng còn rất ít. Chúng được gọi là gà đi tiểu vì theo tiếng dân tộc địa phương, chúng có nghĩa là ngắn hoặc thấp, bắt chước hình dáng, hoặc chỉ đẻ ra được rất nhiều trứng. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu và tham khảo cách chăm sóc gà lùn qua bài viết sau đây nhé!
Gà lùn – giống gà hiếm giàu dinh dưỡng
Thịt gà lùn rất ngon, thuộc loại gà nhỏ xương, thịt nhiều, thơm ngậy… vị ngon rất khó mô tả. Chỉ khi ăn thử mới thực sự đánh giá về cảm nhận. Trọng lượng gà tè to vừa phải rất phù hợp bữa ăn gia đình của người Việt. Đặc biệt, nếu gà tè nuôi thả tự nhiên sẽ ngon lên bội phần. Thịt gà lùn được sếp hạng thuộc dòng đặc sản hiếm có khó tìm. Gà lùn giống (đặc biệt giống thuần chủng) hiện nay chưa có để bán nhiều. Trong khi người chăn nuôi trên cả nước liên tục hỏi mua, săn tìm.
Gà lùn còn có tên gọi khác là gà tè. Đây là giống gà quý hiếm và thuộc loài cổ xưa của nước ta. Hiện tại gà lùn rất quý hiếm không chỉ trong việc chọn giống mà còn về hàm lượng dinh dưỡng của nó mang lại. Bên cạnh giá trị về mặt kinh tế, gà lùn còn mang cả bản sắc văn hóa của người Việt xưa. Vì vậy hiện giờ giống gà này được bảo tồn và phát triển. Nếu các bạn biết được các kỹ thuật và kinh nghiệm để nuôi loại gà quý hiếm này. Thì sẽ mang lại lợi ích kinh tế khá cao. Vì vậy, chúng ta hãy tìm hiểu một số thông tin và cách chăm sóc trước khi nuôi gà lùn thì mời các bạn tham khảo bài viết sau đây nhé!
Thông tin và đặc điểm tiêu biểu của gà lùn
Gà lùn có nguồn gốc tại Việt Nam, là một trong những giống gà cổ xưa của người Việt. Xuất hiện cùng niên đại với gà cựa trong truyền thuyết. Gà lùn có tên gọi xuất phát từ tiếng dân tộc địa phương mô tả theo hình dáng của chúng. Gà lùn còn mỗi lần sinh sản đều cho trứng rất nhiều.
Gà lùn phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Phú Thọ, Hòa Bình, Thanh Hóa, Tuyên Quang, Yên Bái, Hà Nội. Đặc điểm nổi bật của loại gà này so với giống gà khác là về ngoại hình với chúng. Có đôi chân thấp lè tè, dáng đi lạch bạch, phần xương thì rất ngắn chỉ khoảng từ 5 – 7 cm. Lông của gà mái lùn có rất nhiều màu như vàng rơm, tía mận, nâu đậm, vàng đất, hoa mơ, nâu nhạt.
Còn đối với gà trống thì chúng cũng sở hữu bộ lông đa sắc màu đặc trưng. Có điểm nhấn màu ánh biếc ở đuôi, cánh và phần vai cánh. Mào của loài này thuộc mào đơn với đặc trưng khác với các giống gà khác là có 5 răng cưa màu đỏ tươi với dạng mào tích. Bên cạnh đó, có một số con sở hữu mào nụ nhưng với số lượng ít.
Thời gian bắt đầu đến khi cho thịt
Gà lùn mới nở nặng khoảng 25 gam/con và có thời gian gà khai thác trung bình dài khoảng 6 tháng. Khi đạt khối lượng nặng 1.6 kg đối với con trống và 1.3 kg đối với con mái. Chu kỳ đẻ của gà sẽ rời vào 120 – 150 ngày tuổi. Nếu gà được nuôi thả tự nhiên sẽ đẻ 3 – 4 lần/năm. Mỗi lần đẻ từ 15 – 18 quả, mỗi quả từ 48g.
Đặc biệt, nếu gà lùn nuôi thả tự nhiên sẽ ngon thêm, thịt gà tè được xếp hạng thuộc dòng đặc sản hiếm có khó tìm. Theo kinh nghiệm, nông dân thường chọn những con gà mái chân ngắn, dáng lùn, đít xệ, lưng nở để làm giống sinh sản bởi đẻ nhiều trứng hơn các cá thể khác, tỷ lệ ấp nở cao hơn, nuôi con khéo léo. Nếu có biện pháp chăm sóc hợp lý thì thời gian gà lùn đạt trọng lượng sẽ nhanh chóng hơn nhiều.
Bí quyết chọn giống gà lùn thuần chủng và chất lượng
Thịt gà lùn thuộc dạng ngon, nhỏ xương, thịt nhiều, thơm ngậy vì vậy rất phù hợp bữa ăn gia đình của người Việt. Đặc biệt, nếu nuôi gà lùn thả vườn và chọn giống kĩ càng sẽ giúp thì gà săn chắc và ngon hơn.
Theo kinh nghiệm, khi chọn giống gà lùn thì cần chọn những con gà mái có đôi chân ngắn, dáng lùn, đít xệ, lưng nở để làm giống sinh sản bởi vì chúng sẽ đẻ nhiều trứng hơn, nuôi con khéo léo hơn các con khác và tỷ lệ ấp nở trứng cũng cao hơn.
Xây dựng chuồng trại và vệ sinh theo quy trình
- Cần xây dựng chuồng trại cho gà vững chắc để tránh mưa, tránh nắng và ngủ đêm.
- Chuồng nên xây tại khu đất vườn để cao ráo, thoáng mát. Nên có thêm có rèm che, chụp sưởi ấm, máng ăn, máng uống cho gà.
- Nhiệt độ và độ ẩm của chuồng: Chuồng xây phải đảm bảo thoáng mát vào mùa hè. Giữ ấm vào mùa đông và thường xuyên khử trùng sạch sẽ. Bên cạnh đó, nên đặt chuồng quay về hướng Đông hoặc Đông Nam. Để gà có thể đón nắng buổi sáng và tránh được nắng gắt buổi chiều.
- Cần thiết kế chuồng đúng kỹ thuật, cao ráo, thoát nước, dễ quét dọn vệ sinh. Đặc biệt dưới sàn cần rải thêm một lớp trấu để hứng phân gà.
- Xây thêm các giàn ngủ cho gà thì để giữ ẩm cho đôi chân, tránh nhiễm bệnh.
- Gà lùn là gà có tần suất đẻ nhiều vì vậy nên làm ổ đẻ cho gà và để ở những nơi tối một chút.
Chọn thức ăn đảm bảo dinh dưỡng để gà cho thịt
- Thường xuyên kiểm tra máng ăn và máng uống của gà. Để dọn những thức ăn bị ôi mốc, nhiễm nấm, thối rữa.
- Có thể cho gà ăn thêm các phụ phế phẩm công nông nghiệp. Để đảm bảo gà được cung cấp đủ các thành phần dinh dưỡng như đạm, khoáng và vitamin.
- Cần xây dựng chế độ ăn hợp lý và đảm bảo chất lượng thức ăn đủ đối với gà. Để gà không bị nhiều mỡ ảnh hưởng đến chất lượng đẻ trứng.
- Có thể cho gà ăn thêm trùng đất để bổ sung lượng đạm dồi dào.
- Khi thời tiết thay đổi nên cho gà uống nước pha Electrolyte hoặc Vitamin C giúp tăng sức đề kháng.
- Nước uống cho gà phải sạch và đầy đủ để gà có thể phát triển mạnh khỏe.
Xây dựng kế hoạch tiêm phòng và ngừa dịch bệnh
- Những nguyên nhân dẫn đến gà bị bệnh là do môi sống ô nhiễm. Thức ăn thiếu dinh dưỡng khiến sức đề kháng của gà kém. Đặc biệt hơn hết là không có kế hoạch tiêm phòng cho gà. Vị vậy người nuôi khi bắt đầu nuôi gà cần phải tìm hiểu các biện pháp vệ sinh phòng bệnh sau đây:
- Nên lựa con giống thật tốt để có sức đề kháng cao, có thể chống đỡ với thời tiết và bệnh dịch.
- Thực hiện vệ sinh chuồng trại thường xuyên, tránh để ao tù nước đọng xung quanh khu vực nuôi gà.
- Áp dụng nghiêm ngặt lịch phòng vaccine cho gà và tuân thủ các quy trình dùng kháng sinh. Để phòng một số bệnh ở gà do vi trùng gây ra. Đặc biệt đối với gà lùn thì cần phải phòng bệnh cầu trùng khi cho gà thả vườn trên nền đất.
- Trong giai đoạn gà đẻ, người dùng hạn chế dùng vacxin cho gà. Chỉ nên dùng khi gà bệnh. Sau 6 tháng đẻ, để ngừa các bệnh dịch tả, tụ huyết trùng, Gumboro. Thì người nuôi có thể tiêm phòng lại các loại vacxin cho gà mái đẻ.
Những lưu ý cho người nuôi gà lùn lấy thịt
Vì công tác tổ chức bảo tồn giống chưa được quan tâm thích đáng. Việc lai tạo giống hiện nay trong dân tự phát và theo kinh nghiệm là chủ yếu. Chưa theo sự hướng dẫn của khoa học kỹ thuật tạo giống… Do vậy, giống gà tè thuần chủng trước kia theo thời gian bị lai tạp. Với nhiều giống gà khác nhau, số gà tè thuần chủng còn rất ít.
Trong kế hoạch xây dựng và thực hiện chương trình: Bảo tồn các giống gà quý thuần Việt giai đoạn 2015 – 2020 của Trung tâm Bảo tồn & Phát triển Vật nuôi Quý hiếm Hatthocvang Vietnam. Hatthocvang Vietnam sẽ có chương trình hành động cùng phối hợp với Trung Tâm Bảo tồn Thực Nghiệm Viện Chăn Nuôi Quốc Gia nhằm khôi phục và nhân rộng giống gà quý này. Nếu bạn có đầy đủ kiến thức gì giống gà quý này sẽ là cây hái ra tiền khi chăm sóc đấy.
Lời kết
Gia cầm tuy là một loài vật phổ biến nhưng đâu đó trong tự nhiên trên khắp thế giới vẫn tồn tại những giống đặc biệt quý hiếm cần được bảo tồn và nhân giống. Gà lùn là một trong những giống loài như thế, tuy thịt gà lùn cực giàu giá trị dinh dưỡng nhưng con giống không hề dễ tìm. Hiện nay, gà lùn thịt chỉ được bán rất hạn chế ở một số khu vực, do cung không đủ cầu nên giá cả lúc nào cũng có chiều hướng tăng cao.
